Sòng bạc chứng khoán và tâm thế của một con bạc
Ở góc nhìn của một nhà đầu tư mới, ta hoàn toàn có thể ẩn dụ chứng khoán như một sòng bạc tri thức, hai lĩnh vực tuy không mấy liên quan nhưng đối tượng người tham gia lại mang cùng một đặc điểm tâm lý. Ở bài viết này tôi sẽ so sánh cờ bạc và chứng khoán, kèm theo đó là một số bài học được đúc rút từ cờ bạc có thể áp dụng khi bắt đầu giao dịch trên thị trường.
Cờ bạc và chứng khoán giống và khác nhau
Cờ bạc và chứng khoán giống nhau là đều có một thứ ma lực kì lạ, hẫn dẫn lòng tham của con người, thứ chói chân kẻ tham gia và cuốn họ vào vòng xoáy đi xuống. Cũng như tính may rủi của cờ bạc không có gì là chắc chắn trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu có thể nay tăng trần mai giảm sàn, thị trường là một đám đông hỗn loạn, không ai dám đảm bảo 100% phán đoán của mình là đúng. Một điểm tương đồng nữa là lượng người thua lỗ vì cờ bạc và chứng khoán lớn hơn lượng người chiến thắng rất rất nhiều nhưng cuộc chơi không bao giờ dừng lại.
Giống nhau là vậy, xong việc “chơi Cổ phiếu” lại có một số điểm trái ngược hoàn toàn so với đánh bạc như sau:
Thứ nhất, thời gian chơi bài ngắn hơn rất nhiều so với việc đầu tư chứng khoán, ván bài có thể diễn ra 15-20p hay 1 tiếng còn giá cổ phiếu thay đổi một lượng rất nhỏ trong một ngày hay thâm chí một tháng. Chính vì thế ngồi xuống chơi bài, bạn có thể thua sạch một số tiền lớn sau một hay vài lần chơi, còn với chứng khoán, bạn sẽ mất từ từ và hiếm khi nào mất tất cả.
Thứ hai, hành vi đánh bạc ở nước ta là một hành vi phạm pháp, con bạc phải chốn chui chốn lủi, nếu bị bắt có thể phải chịu mức phạt cả chục, chả trăm triệu, nặng hơn thì ngồi tù vài năm. Thêm nữa nếu thời tới, bạn thắng một số tiền quá lớn, đồng tiền thắng được sẽ không thể tiêu một cách danh chính ngôn thuận. Trong khi đó, các nhà đầu tư được tung hô, nhà nước khuyến khích, đồng tiền kiếm được là hoàn toàn hợp pháp và tự do sử dụng.
Thứ ba, người chơi chúng khoán được người người ngưỡng mộ trong khi con bạc bị hắt hủi, khinh rẻ, bị xã hội phê phán, miệt thị. Với chứng khoán, mọi hoạt động diễn ra công khai ở những địa điểm sang trọng, không những thế người chơi chứng khoán còn được mời gọi, chăm sóc chu đáo tận tình hết mức.
Có thể nói chứng khoán bên cạnh mục đích cao cả là cấp vốn cho doanh nghiệp, ở một khía cạnh khác, nó chính là một sòng bạc trá hình cho những tay nghiện đỏ đen.
Tâm thế của một con bạc
Chắc hẳn trong số các bạn, có đến 99% đã từng tham gia cờ bạc bất kể với số tiền ít hay nhiều, và chắc chắn những điều tôi sẽ nói dưới đây sẽ dễ cho bạn để liên tưởng về những trải nghiệm tâm lý trong vị thế của một con bạc.
Đặc điểm tâm lý phổ biến nhất khi đặt đít xuống một ván bạc là ảo tưởng và sự cay cú. Ai tham gia đánh bạc cũng đều hướng về một sự may mắn, thứ có thể làm đầy túi tiền của họ, sau những ván thua đầy cay cú, họ vẫn văng vẳng trong đầu “Chắc đen nốt ván này thôi”. Đó cũng chính là hai tâm lý bào mòn kẻ chơi chứng khoán, họ cũng ảo tưởng về thị trường, về bản thân và cũng nhận lại sự không gì ngoài những cú cay.
Nét tâm lý chung nổi bật nhất của con bạc và người chơi chứng khoán là tính “khát nước”. Với máu liều cảu một con bạc, các trader vào lệnh với volume khủng, cùng với đó, mỗi lần lãi cũng kha khá, và khi đã quen với cảm giác chơi lớn, họ không thể quay về giao dịch lẻ tẻ được nữa. Trong trạng thái cay cú, muốn trả thù thị trường, không những không giảm, họ còn tăng volume lên với hy vọng lấy lại những gì đã mất. Rơi vào tình trạng đó, khi cảm xúc đã làm mờ lý trí, rất khó để quay đầu, một trạng thái đúng hoàn toàn với tâm thế của một con bạc, còn thở là còn gỡ và còn gỡ là còn mất.
Điều đáng nói là không ai nhận thức được mà đua nhau đổ lỗi cho đen đủi, số phận. Cứ như thế, con bạc thua ít, thua nhiều rồi thua sạch, và âm tiền, đến lúc quay đầu lại không còn gì để mất.
Bài học áp dụng từ cờ bạc tới chứng khoán
Bài đã hạ xuống thì không thể cầm lên, cũng như đã xuống tiền thì không thể rút lệnh, bởi thế, từ kinh nghiệm những tâm lý của một con bạc kể trên, ta có vài điều được rút ra từ cờ bạc có thể áp dụng vào thị trường chứng khoán như sau:
Đầu tiên phải hiểu luật, đánh bạc có luật của đánh bạc, chứng khoán cũng thế, có những quy tắc, luật chơi cơ bản buộc bạn phải tìm hiểu và nằm rõ mới có thể có nền tảng vững chắc trước khi tham gia thị tường, xong mới nghĩ đến việc bổ sung tri thức tìm cách kiếm lời.
Thứ hai học tập dân chuyên nghiệp, họ là những người thầy chứ không phải kẻ thù của bạn, họ cũng bắt đầu từ những người mới, đầu tư nhiều năm, nắm rõ luật chơi, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm để trở nên chuyên nghiệp.
Thứ ba, cờ bạc bịp, cổ phiếu cũng thế, bạn cần biết và tỉnh táo với những cổ phiếu có kết quả hoạt động kinh doanh rất tệ nhưng người ta cố tình thêu dệt nên những câu chuyện để làm giá, để bịp kẻ mới chơi.
Thứ tư, quản trị rủi ro, điều quan trọng là phải có điểm dừng, với cờ bạc trong một cuộc chơi, khi thắng tới một giới hạn hoặc thua đủ thì phải dừng chứ ngồi đánh tiếp thế nào cũng thua sạch. Chứng khoán cũng vậy, thà phải cắt lỗ còn hơn mất hết, hãy để kỷ luật bản thân chiến thắng cảm xúc. Kẻ đánh bạc giỏi là kẻ khi gặp bài xấu tìm cách để mất ít nhất, áp dụng vào chứng khoán, khi đã nhận định sai phải có chiến lược giảm thiểu thiệt hại.
Thứ năm,dừng cuộc chơi khi đang cay cú, kẻ bản lĩnh là phải làm chủ cảm xúc của mình, sau nhiều ván thua liên tiếp, khi xuất hiện tâm lý cay cú, bạn phải dừng cuộc chơi càng sớm càng tốt. Như khi đánh bài, sau khi thua càng cay cú, con bạc lại càng tiếp tục chơi, càng chơi càng lại càng lỗ, càng lỗ lại càng cay. Cổ phiếu cũng thế nếu liên tục nhận định sai, bạn nên dừng lại nghỉ một thời gian xem xét lại cách chơi, rút ra nguyên nhân, bài học và quay lại chơi mà k để lặp lại những sai lầm cũ.
Thứ sáu, không chơi quá lâu, ngồi đánh bạc quá lâu sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, theo sau đó sẽ là những nước đi sai dẫn đến thua lỗ, chứng khoán cũng vậy, không nên ngồi triền miên với thị trường, bởi khi tâm trí mệt mỏi, nhận định của bạn sẽ bị nhiễu, thiếu tỉnh táo khi đưa quyết định đầu tư. Chỉ nên tham gia ở những chu kỳ nhất định, suốt ngày nhìn bảng giá điện tử, nếu không phải dân chuyên nghiệp, bạn chắc chắn sẽ lỗ.
Thứ bảy, chọn trường phái giỏi nhất để chơi, trong cờ bạc có người chơi Sâm giỏi, có người chơi Phỏm giỏi, người lại chơi Ba cây giỏi,… , cổ phiếu cũng thế, có rất nhiều trường phái đầu tư như lướt sóng, đầu tư giá trị, đầu tư kỹ thuật, bắt đáy bán đỉnh,… nếu thấy khả năng của mình phù hợp với trường phái nào nhất thì tập trung chơi giỏi trường phái đó, tránh đầu tư theo người khác, họ giỏi chưa chắc bạn đã giỏi.
Trên đây là những so sánh rất thực tế giữa cờ bạc và chứng khoán, mong đọng lại trong bạn những bài học có giá trị, tạo bước đệm ban đầu trước khi quyết định đầu tư.