Hướng dẫn toàn diện và đầy đủ về mẫu hình chiếc Cốc - Tay cầm của  William O’Neill

“Không còn nghi ngờ gì nữa, mẫu hình chiếc cốc-tay cầm là mẫu hình thường xuất hiện nhất ở các siêu cổ phiếu” – Phù Thủy Chứng Khoán Mark MInervini nói trong cuốn sách “Tư Duy và Giao Dịch Như Một Nhà Vô Địch Đầu Tư Chứng Khoán”

“Một trong những mẫu hình giá quan trọng nhất mà tôi phát hiện là: Mẫu hình chiếc cốc-tay cầm“- William O’Neil tác giả cuốn sách “How to Make Money in Stock”.

Hai câu nói trên cho thấy tầm quan trọng của mẫu hình chiếc cốc tay cầm. Mẫu hình này được William L.Jiler phát hiện vào những năm 1960 với tên gọi “Tách Có Quai- Saucer with plaform). Sau đó, được chính William O’Neil phổ biến dưới tên gọi “chiếc cốc tay cầm”.

Một điều đáng ngạc nhiên là dù mẫu hình chiếc cốc-tay cầm phổ biến với các siêu cổ phiếu và rất sinh lợi, nhưng lại thường xuyên được các nhà giao dịch xác định lầm. Một phần là vì có các tài liệu không chuẩn làm sai lệch hiểu biết của nhà đầu tư. Vì vậy trong bài viết này, tôi giới thiệu một cách hoàn chỉnh và toàn diện về mẫu hình Chiếc Cốc Tay Cầm với nguồn giới thiệu chính thống từ WIlliam O’Neil.

Có 5 thành phần mà chúng ta phải quan sát.

1. Phải có một xu hướng tăng trước đó, tối thiểu 30%.

Đây là yêu cầu và điều kiện tiên quyết. Mẫu hình chiếc cốc-tay cầm là mẫu hình tiếp diễn xu hướng tăng nên bắt buộc phải có xu hướng tăng trước đó. Rất nhiều bạn lầm lẫn cho rằng, cốc-tay cầm là mẫu hình đảo chiều xu hướng và chỉ chú ý đến hình dáng chiếc cốc nên quên đi điều kiện này. Mức tăng giá tối thiểu là 30%, thậm chí 100%, 200%, 300% thì càng tốt. 

2. Độ sâu chiếc cốc (hay chiều cao chiếc cốc)

Độ sâu phổ biến là từ 12%-33%. Đôi khi là 40%-50% trong thị trường giảm giá.  Lưu ý, nếu độ sâu chiếc cốc trên 50% là có khả năng cao mô hình bị sai.  Hình dạng chữ U tốt hơn là chữ V. Nên loại bỏ chữ V. Thanh khoản giảm dần từ phía trái sang phía phải.

3. Chiều dài chiếc cốc (Cup)

Tối thiểu 7 tuần và tối đa 65 tuần. Phổ biến nhất là 3-6 tháng.

4. Phần Tay Cầm (Handle).

Lưu ý, phần tay cầm không nhất thiết phải hình thành. Có mấu hình cốc không có tay cầm. Đây được xem là một biến thể của mẫu hình gốc: chiếc cốc-tay cầm. Phần tay cầm khi xuất hiện nên nằm ở nửa trên chiều cao chiếc cốc. 

Phần tay cầm nên nằm trên đường MA 10 tuần hay MA50 ngày. Nếu tay cầm nằm trên MA 20 ngày thâm chí càng tốt.

Hành động giá của tay cầm nên càng chặt càng tốt. Độ sâu phần tay cầm nên khoảng 10%-12%. Nhưng nếu nhỏ hơn thì thậm chí càng tốt. Xem mức độ chặt của phần tay cầm càng chặt, giá sẽ tăng càng mạnh một khi mẫu hình được hình thành.

Điểm mấu chốt: Thanh khoản tại phần tay cầm nhỏ. Mất thanh khoản càng tốt. Lý do là việc không còn thanh khoản hoặc thanh khoản thấp ở tay cầm cho thấy lực cung đã bị tiêu hóa hết. Đây chính là điểm Pivot.

Chỉ cần một lực cầu nhỏ cũng đủ khiến giá cổ phiếu tăng vọt. Chỉ báo được sử dụng đi kèm: RS (Relative Strength được công bố bởi IBD). Tại điểm phá vỡ phần tay cầm, RS sẽ thiết lập đỉnh cao mới. Nếu chúng ta không nhìn thấy đỉnh cao mới của RS đó là dấu hiệu cảnh báo cho mẫu hình bị thất bại,

* Note: Thị trường Việt Nam chưa có trong danh sách theo dõi của IBD và chưa có RS được công bố. Tuy nhiên, tôi có một cách xử lý thay thế. Bản chất của mô hình chiếc cốc tay cầm là các cổ phiếu tăng trưởng có sự kháng cự lại xu hướng giảm trong các đợt giảm trung hạn của thị trường chung. Hãy tìm các cổ phiếu không giảm giá, hoặc giảm ít trong khi thị trường chung đang giảm mạnh. Khi thị trường chung vừa mới tạo đáy, các cổ phiếu dẫn dắt (leader) này sẽ breakout và thiết lập đỉnh 52 tuần trước thị trường chung.

5. Điểm mua lý tưởng.

WIlliam O’Neil đề xuất 10 cent trên đỉnh của tay cầm.

Không bao giờ được phép mua vượt quá 5% so với đỉnh tay cầm.

Khối lượng tại ngày có điểm phá vỡ: Tăng 40%-50% so với mức trung bình.

Chú ý: TOÀN BỘ MẪU HÌNH CHIẾC CỐC-TAY CẦM PHẢI DIỄN RA TRÊN ĐƯỜNG MA 200 NGÀY.

6. Cách đặt lênh dừng lỗ. William O’Neil:

Giảm 7%-8% so với giá mua không có ngoại lệ.

Mark Miniverni: Xem xét 3 đáy thấp dần, phá thủng đường MA 20 ngày với khối lượng lớn.

7. Hướng dẫn lướt theo sóng.

Một trong những cách áp dụng sai lầm hiện nay là lấy chiều cao chiếc cốc tay cầm như đề xuất của Bulkowski là lấy chiều cao và công vào điểm phá vỡ. Trong bản gốc tài liệu của William O’Neil, chưa bao giờ tác giả đề xuất cách tính mục tiêu giá này. 

Như giải thích bởi Mark Minervini, mẫu hình chiếc cốc-tay cầm thường xuất hiện ở các siêu cổ phiếu hay các cổ phiếu dẫn dắt. Ở đó các cổ phiếu có thể tăng giá vài trăm phần trăm hoặc vài nghìn phần trăm. Vì vậy, sử dụng chiều cao chiếc cốc làm mục tiêu giá không phải là cách làm thông minh.

Thực tế các William O’Neil và các môn đệ không sử dụng mục tiêu giá cho mẫu hình chiếc cốc tay cầm và nhiều mẫu hình giá khác. Không ai biết cổ phiếu sẽ điên đến cỡ nào vào giá tăng đến khi nào mới kết thúc. Tốt nhất là hãy đi theo xu hướng cho đến khi nào xu hướng kết thúc. Vì vậy, kỹ thuật được sử dụng là Trailing Stop bằng các đường trung bình di động.

Tôi không muốn bật mí quá sâu về kỹ thuật này (giấu nghề một chút). Nhưng về cơ bản, có thể sử dụng các đường trung bình di động MA 20 ngày hoặc MA50 ngày để chốt lệnh.

Sau đây là ví dụ về đường cổ phiếu HBC.

HBC có xu hướng tăng giá +128% trước khi hình thành chiếc cốc tay cầm. Đỉnh vào tháng 10/2016. 

Từ tháng 10/2016 đến đầu tháng 2.2017, trong khi toàn bộ thị trường chung giảm mạnh, HBC không giảm nhiều và hình thành chiếc cốc trong 14 tuần. Khối lượng giảm khi hình thành cốc.

Phân tay cầm hình thành trong khoảng 10 phiên giao dịch với khối lượng giảm mạnh. Tay cầm nằm trên đường MA 20 ngày. Thanh khoản thấp ở phần tay cầm.

Toàn bộ mẫu hình nằm trên MA200 ngày.

Khối lượng tại điểm phá vỡ tăng vọt.

Giá tăng ít nhất 75% trước khi phá thủng đường MA 20 ngày và 162% trước khi phá thủng MA 50 ngày. Ví dụ này cho thấy thật tai hại khi bạn lấy mục tiêu giá là chiều cao chiếc cốc. Một lần nữa, đó là cách làm sai lầm.