Đọc hiểu báo cáo tài chính là kỹ năng cần thiết của bất kỳ nhà đầu tư nào? Tuy nhiên đối với các NĐT mới thường mắc phải một số sai lầm khi đọc BCTC. Những sai lầm đó là gì? Hãy cùng Chứng khoán Trí Đức tìm hiểu qua bài viết sau đây.
1. Chú trọng nhiều vào báo cáo kết quả kinh doanh:
Đây là sai lầm phổ biến nhất, do nhà đầu tư quá tập trung vào Doanh thu, lợi nhuận và các chỉ số tài chính như: ROE, ROA….và dùng tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận để đánh giá doanh nghiệp tốt hay xấu…Tuy nhiên có một thực tế là:
- Báo cáo KQKD là báo cáo con số của quá khứ, nó không thể hiện được tiềm năng của DN, thậm chí để một mình nó trở nên vô nghĩa khi phân tích.
- Báo cáo KQKD quá dễ để gian lận:
- Gian lận doanh thu (doanh thu tăng nhanh nhưng sau đó xịt do gian lận nhiều cũng mệt)
- Gian lận lợi nhuận (quá nhiều cách như đánh giá lại các khoản đầu tư, thu nhập khác..)
Do đó BCKQKD không phải là báo cáo quan trọng nhất, bạn chỉ nên xếp nó ở hạn thứ yếu để đánh giá tiềm năng trong tương lai của Doanh nghiệp
2. Chỉ quan tâm đến các chỉ số tài chính:
- Nhiều người sử dụng bộ lọc cổ phiếu theo các chỉ tiêu tài chính như: ROA, ROE, P/E, EPS…Tốc độ tăng trưởng theo quý, theo năm…..=> Lọc ra rất nhiều cổ phiếu có chỉ số cực kỳ hấp dẫn.
- Tuy nhiên đàng sau các chỉ số tài chính tuyệt đẹp là những toan tính đầy nguy hiểm (ví dụ như APC)…….
- Ngoài ra việc tạo lên các chỉ số đẹp lại quá dễ (thông qua tạo doanh thu, lợi nhuận ảo…)
- Do đó khi nhìn thấy một cơ hội đầu tư quá hấp dẫn dựa vào những con số, hãy đừng mừng vội. Mà cần phải đi sâu vào phân tích các yếu tố nền tảng của công ty….
3. Bỏ qua thứ quan trọng nhất trên báo cáo tài chính:
Đây là sai lầm thường gặp ở các bạn thiếu kỹ năng đọc báo cáo tài chính. Thứ quan trọng nhất trên báo cáo tài chính không phải là báo cáo kết quả kinh doanh, cũng không phải là báo cáo lưu chuyển tiền tệ, vì: đây là 2 báo cáo phản ánh kết quả của quá khứ chứ không thể hiện tiềm năng của doanh nghiệp
Thứ quan trọng nhất trên báo cáo tài chính là Bảng cân đối kế toán:
- Đây là thứ phức tạp nhất trên báo cáo tài chính
- Các con số khô khan và khó hiểu
Do đó nhiều người ngại đọc, mà chỉ quan tâm nhiều đến BC KQKD và đôi khi là BC LCTT (nhiều người cũng không hiểu BC LCTT).
Thực tế chỉ có Bảng cân đối kế toán mới cho ta biết ban lãnh đạo lấy tiền từ đâu và đầu tư vào những tài sản nào? Chính những khoản chi tiền mới quyết định tương lai của doanh nghiệp.
4. Không chú ý đến đơn vị kiểm toán và ý kiến của kiểm toán viên:
Nhiều người không biết kỳ kế toán nào thì được soát xét/kiểm toán, không biết xem đơn vị kiểm toán ở đâu, không biết ý kiến của kiểm toán viên là gì?
- Thực tế nhiều doanh nghiệp với sự tư vấn của kiểm toán viên, họ làm giả các con số rất hoàn hảo và chúng ta khó có thể thấy điểm bất hợp lý trong báo cáo tài chính đó.
- Do đó trước khi đọc báo cáo tài chính chúng ta cần xem đơn vị kiểm toán, ý kiến của kiểm toán viên, để đảm bảo cái chúng ta đang đọc là có ý nghĩa.
5. Chỉ đọc báo cáo tài chính hợp nhất:
- Đây là sai lầm dễ gặp phải của cả những nhà đầu tư kỳ cựu trong nghề. Tại sao?
- Vì nó quá phức tạp và tốn thời gian.
- Riêng chỉ đọc báo cáo tài chính hợp nhất 10 năm, 20 quý để hiểu doanh nghiệp đã đủ nổ lão rồi, bây giờ bạn phải móc tiếp cái 10 năm 20 quý của công ty mẹ ra nữa, thực sự là một công việc rất dễ làm người ta lười.
- Nhưng đây lại là điều cực kỳ quan trọng và hé lộ nhiều điều về doanh nghiệp.
- Một doanh nghiệp với ngập tràn tiền mặt trong ngân hàng. Tuy nhiên, số tiền đó là của một công ty con trong cả mớ công ty mà công ty mẹ sở hữu.
- Một ngày đẹp trời, tỷ lệ sở hữu tại công ty con về dưới 50%, số tiền đó biến mất khỏi bảng cân đối kế toán,....thì số tiền đó không còn
- Qua hợp nhất công ty con sẽ tạo nên báo cáo tài chính rất đẹp, nhưng khi còn công ty con nữa thì thực chất công ty mẹ không đáng để quan tâm.
6. Quá tập trung vào dòng tiền kinh doanh trên báo cáo LCTT:
Đây là sai lầm dễ gặp phải của cả những nhà đầu tư kỳ cựu trong nghề. Vì nghĩ rằng dòng tiền kinh doanh khó có thể gian lận.
Tuy nhiên ông chủ doanh nghiệp lại rất hiệu suy nghĩ của bạn, nên bạn muốn thấy gì họ sẽ cho bạn thấy. Do đó có rất nhiều thủ thuật để tạo ra dòng tiền kinh doanh dương và thậm chí dương rất cao, như:
- Di chuyển dòng tiền từ hoạt động tài chính (CFFF) sang dòng tiền hoạt động kinh doanh (CFFO)
- Tăng dòng tiền kinh doanh qua các thương vụ M&A
- Bán tài sản là một trong những phương án chủ chốt (khi DN bóp méo bản chất của nghiệp vụ phát sinh thì sẽ trở thành dòng tiền kinh doanh).
Do đó trong thực tế rất nhiều doanh nghiệp lợi nhuận thấp nhưng dòng tiền kinh doanh lại rất dồi dào, bạn cần tìm hiểu xem dòng tiền đến từ đâu?
7. Bỏ qua thuyết minh chính sách kế toán công ty áp dụng:
Đây là sai lầm dễ gặp phải của nhà đầu tư. Do phần trình bày này nhiều chữ và cho rằng tất cả các doanh nghiệp đều giống nhau -> Doanh nghiệp rất hiểu điều đó.
Chỉ cần công ty thay đổi chính sách kế toán thì kết quả kinh doanh đã hoàn toàn khác
- Thay đổi cách ghi nhận doanh thu…..thủ thuật ước lượng khối lương hoàn thành để ghi nhận doanh thu.
- Thay đổi chính sách ghi nhận hàng tồn kho……
Trên đây là một số sai lầm của người mới khi đọc báo cáo tài chính, hy vọng giúp ích được cho bạn đọc. Các bạn cần trao đổi thêm hãy để lại comment dưới bài viết hoặc liên hệ Lớp học Chứng khoán để trao đổi kỹ hơn.
VIDEO BÀI VIẾT CÁC BẠN XEM TẠI ĐÂY
Các bài viết có thể các bạn quan tâm